Jak skutecznie odwodnić dach?

Każdy dach, który ma powierzchnię większą niż 100 m² lub jest na budynku wyższym niż 4,5 m, musi być zaopatrzony w system odprowadzenia wody – do kanalizacji deszczowej lub do gruntu w granicach działki. Mniejsze domy z dużym okapem teoretycznie mogłyby rynien nie mieć, jednak wtedy istnieje niebezpieczeństwo, że woda z dachu może podczas ulewnych deszczy zalewać elewację. Dalsze konsekwencje to przeciekanie narożników ścian, odpadanie tynków, a w końcu – zawilgocenie mieszkania. W praktyce, tylko dachy kryte strzechą mogą obyć się bez rynien

O skuteczności i szybkości odprowadzania wody deszczowej decyduje kształt rynny. Jeśli obie jej krawędzie wywinięte są do wewnątrz, zapobiega to przelaniu się wody nawet podczas obfitych opadów. Im rynna głębsza, tym wydajność systemu jest wyższa.

Na polskim rynku dostępne są rynny:

• półokrągłe, bardzo wytrzymałe na obciążenia mechaniczne. Stosuje się je do odwadniania wszelkich rodzajów dachów.
• półeliptyczne – są bardzo ekonomiczne ze względu na dużą przepustowość przy stosunkowo małych przekrojach. Montuje się je na dachach o średnich i dużych powierzchniach.
• trapezowe, prostokątne – w kształcie gzymsu, mają podstawę od 10 do 15 cm i niewielką wysokość, dlatego montuje się je na dachach małych i średnich budynków. Ich wadą jest możliwość odkształcenia się pod naporem lodu.
• o przekroju zamkniętym – można montować na każdym rodzaju dachu. Dobrane do koloru pokrycia i właściwie zamontowane są mało widoczne. Mają wymiary i kształty zbliżone do rynien przypominających gzyms.

Szerokość rynien waha się od 7 do 18 cm. Na dachach domów jednorodzinnych to zazwyczaj 10-15 cm. Małe domy, balkony i tarasy zabezpieczają rynny o szer. 7 cm.

Rury spustowe produkowane są w trzech rodzajach przekrojów: okrągłym, kwadratowym i prostokątnym. Mogą być gładkie lub profilowane na całej długości. W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się rury okrągłe o średnicy 10-15 cm.

Rynny i rury spustowe są różnych długości. Wykonane z pcw mają 1-6 m.

Przygotowane fabrycznie rynny aluminiowe, cynkowo-tytanowe, miedziane i stalowe mogą być dłuższe – do 12 m. Rury spustowe mają zwykle 3 m długości.

Złota zasada

Przy doborze materiału, z którego ma być wykonane orynnowanie dachu, warto kierować się zasadą „jednakowej żywotności pokrycia i elementów uzupełniających”. Przestrzega ona przed sytuacją, w której niesprawne z powodu zużycia rynny czy obróbki powodują szybsze starzenie się pokrycia dachowego. Trzeba więc wiedzieć, które materiały można ze sobą łączyć, a których nie.

Miedź. Polecana jest na dachy pokryte dachówką ceramiczną. Trwałość obu tych materiałów szacuje się na min. 100 lat. Miedź jest odporna na korozję i wysoką temperaturę. Może być dodatkowo zabezpieczona akrylem lub cynkiem, ale nie musi być pokryta żadną powłoką ochronną. Z czasem pokrywa się patyną (tlenki miedzi o zielonkawej barwie).

Rynny miedziane mają przekrój półokrągły, skrzynkowy lub gzymsowy, a rury spustowe okrągły lub prostokątny (gładki lub profilowany) z zaokrąglonymi narożnikami. Łączy się je na kilkucentymetrowy zakład i lutuje z obu stron.

Nie nadają się na dachy pokryte blachą aluminiową lub stalową, gdyż spływająca z takiego dachu woda powoduje korozję miedzi. Z tego samego powodu nie można łączyć miedzi z cynkiem i aluminium.

Elementy systemu mogą być formowane z blachy bezpośrednio na budowie. Lepiej jednak stosować gotowe prefabrykaty, wykonane na wymiar według projektu.

Wadą orynnowania z miedzi jest dość wysoki koszt i fakt, że może być pokusą dla złodziei.

Aluminium. Rynny takie są lekkie, a jednocześnie bardzo wytrzymałe nawet na silny wiatr. Producenci dają na nie 20-letnią gwarancję. Są odporne na korozję (pokrywają się naturalną warstwą ochronną), działanie promieni UV oraz duże różnice temperatury. Ścianki rynien mogą być stosunkowo cienkie i gładkie, co sprzyja samooczyszczaniu i szybkiemu odpływowi wody. Rynny są odlewane lub wytłaczane. Kształtem najczęściej przypominają gzyms, produkuje się też o przekroju zamkniętym z wąską szczeliną podłużną, do której wpływa woda z dachu. Rury spustowe mają przekrój prostokątny (gładki lub profilowany) i zaokrąglone narożniki. Elementy orynnowania łączy się na nity i uszczelnia klejem do aluminium.