Budownictwo, w którym fundament stanowią rozwiązania sprzyjające oszczędzaniu i ekologii, w świadomości inwestorów zyskało już ważne miejsce. Porównując dom energooszczędny z budynkiem pasywnym odnajdziemy wiele podobieństw. A jakie są różnice?
Budynki energooszczędne to takie, na których eksploatację wystarcza niewielka ilość energii, a ich użytkownicy mają zapewnione komfortowe warunki. Aby ogrzewać budynki skutecznie i tanio, należy przede wszystkim zminimalizować ucieczkę ciepła przez przegrody zewnętrzne. Dzięki energooszczędnemu ociepleniu, straty energetyczne okazują się tak małe, że do ogrzewania domu może wystarczyć niewielki kocioł i mniejsza ilość grzejników, a czasem tylko kominek z wkładem grzewczym i prostym rozprowadzeniem ciepła, bez kosztownej instalacji. Natomiast w budynkach pasywnych nie instaluje się tradycyjnych nośników ciepła.
Zaczynamy od projektu
Idea energooszczędności musi być zawarta w projekcie budynku. Powinien on (założenia dotyczą również domu pasywnego) zawierać charakterystykę energetyczną, na którą składają się właściwości cieplne ścian, drzwi, przeszkleń, rodzaj materiałów izolacyjnych czy też parametry akustyczne. Należy również uwzględnić czynniki, które wpływają na zużycie energii. Są to nie tylko materiały użyte do budowy, ale też rozwiązania technologiczne, wpływające na pobór i wykorzystanie alternatywnych źródeł energii (np. kolektory słoneczne) oraz dobór urządzeń zużywających tradycyjną energię.
Odpowiednio zwrócony
Aby wykorzystać jak najwięcej ciepła słonecznego, przenikającego przez okna, istotne jest właściwie usytuowanie domu na działce. Kształt budynku powinien przybrać możliwie prostą i zwartą formę, z małą – w stosunku do jego kubatury – powierzchnią przegród zewnętrznych. Wejście do domu najlepiej usytuować po stronie północnej. Tam również warto rozplanować pomieszczenia gospodarcze i techniczne, które nie muszą być mocno ogrzewane, np. garaż czy spiżarnię. Ważną kwestią jest podział przestrzeni mieszkalnej na strefy o zróżnicowanym zapotrzebowaniu na ciepło. Na wschodniej stronie budynku powinniśmy ulokować kuchnię, od strony południowo-wschodniej taras, zaś ze względu na ilość światła słonecznego, po stronie południowej powinny znajdować się okna pokoju dziennego. Istotne jest, aby różnica temperatur w sąsiadujących pomieszczeniach nie przekraczała 8°C. Warto również rozważyć budowę domu bez podpiwniczenia, gdyż przez grunt ucieka dużo ciepła.
Skąd ciepło?
„Zwykłe” domy pożerają ok.120 kWh/m² energii w ciągu roku. Budynki energooszczędne zużywają jej tylko od 15 do 70 kWh/m² rocznie. W porównaniu z nimi, domy pasywne wypadają doprawdy imponująco. Ich maksymalne zapotrzebowanie na energię to około 15 kWh/m² w ciągu roku. Dlaczego tak mało? Bo idea budownictwa pasywnego zakłada zminimalizowanie strat ciepła do tego stopnia, że nie zachodzi potrzeba instalacji tradycyjnego ogrzewania. Ciepło pochodzi z pasywnych źródeł energii, takich jak ludzie, urządzenia gospodarstwa domowego, ciepło odzyskiwane z powietrza oraz źródła naturalne, np. energia słoneczna. Natomiast w budownictwie energooszczędnym zakłada się, że dom będzie potrzebował dodatkowego ogrzewania.
Podobne, a jednak inne
Zarówno do budowy domu pasywnego, jak i energooszczędnego wykorzystuje się materiały bardzo wysokiej jakości, charakteryzujące się doskonałym współczynnikiem przenikania ciepła. Idealne będzie zastosowanie bloczków z betonu komórkowego czy ceramiki poryzowanej. Jednak, aby ograniczyć straty ciepła przez przegrody, dom pasywny musi mieć szczelne, warstwowe ściany z izolacją pozwalającą osiągnąć współczynnik przenikania ciepła na poziomie 0,15 W/(m²K). O ile w konstrukcji energooszczędnej możliwy jest podział przestrzeni na poszczególne pokoje, to w budownictwie pasywnym preferowane są otwarte wnętrza, ułatwiające wentylację nawiewno-wywiewną z rekuperacją oraz gruntowym wymiennikiem ciepła. Ostatnie z wymienionych rozwiązań znajdują również zastosowanie w budownictwie energooszczędnym. Typowy dom pasywny powinien być dwukondygnacyjną, niepodpiwniczoną i zwartą bryłą. Najlepiej, aby miał dach płaski lub o niewielkim kącie nachylenia. W budownictwie energooszczędnym z kolei możliwe jest zastosowanie różnych kształtów połaci. Zarówno w domu pasywnym, jak i energooszczędnym preferowane są duże przeszklenia od strony południowej. Aby zminimalizować ryzyko przegrzania budynku, stosuje się zapobiegawczo okapy, które powodują ograniczenie ilości promieniowania słonecznego. W idei budownictwa pasywnego szczególny nacisk kładzie się na zamknięty charakter ściany północnej, czyli rezygnację z przeszkleń. Uzupełnieniem architektury mogą być drzewa iglaste lub inne rośliny, które chronią budynek przed nadmiernym wychłodzeniem.
Dodaj komentarz