Drewno jako budulec zachwyca nie tylko inwestorów planujących budowę domu, ale również właścicieli karczm i zajazdów z niemal każdego zakątka naszego kraju. Szczególną fascynację wzbudzają budynki z bali. Ich sielski charakter często podkreślany jest naturalnym pokryciem dachowym: strzechą, gontem lub wiórem osikowym.
Dawniej na terenie Polski popularne były domy drewniane, które powstawały w dwóch podstawowych technologiach: wieńcowej oraz sumikowo-łątkowej.
– Konstrukcja wieńcowa rozpowszechniona była głównie na południu Polski. Charakteryzowała się stosowaniem grubych, ręcznie ciosanych bali zwanych płazami. Ściany domu z płazów uszczelniane były mchem i ręcznie plecionymi warkoczami z wiórów drzewnych. Proste naroża, tzw. ostatki potęgowały wrażenie masywności konstrukcji – opowiada Stanisław Biernacki, mistrz stolarstwa i ciesielstwa oraz właściciel firmy Biernacki Domy z Bali z Nadkola k. Wyszkowa.
Na Kurpiach, Mazowszu i Podlasiu dominowała natomiast konstrukcja sumikowo-łątkowa. W tej technologii ściany były wznoszone z cieńszych bali sosnowych, a rzadziej z modrzewiowych.
– Domy budowane w ten sposób posiadały lżejszą, ale szczelniejszą konstrukcję. Uwagę zwracały w tym przypadku pionowe elementy w ścianie, usytuowane przy oknach i drzwiach oraz charakterystyczny, wystający na zewnątrz, tzw. jaskółczy ogon, czyli węgieł z klinowym podcięciem – mówi Stanisław Biernacki.
Dziś węgły można wykończyć na różne sposoby, dobierając ich wygląd do charakteru i stylistyki budynku. Prosty, kryty czy półkryty – każdy musi być precyzyjnie wykonany za pomocą skomplikowanych zamków ciesielskich, gdyż ma ogromne znaczenie dla stabilności konstrukcji.
Nic się nie ukryje
Popularne wśród stolarzy powiedzenie mówi: Z drzewem nigdy nie ma problemów, zawsze są z wykonawcami. Dlatego, oprócz wyboru najlepszego drewna na nasz przyszły dom, ważne jest również zaangażowanie doskonale przygotowanej ekipy, która zadba o jego profesjonalne przygotowanie.
– Najczęściej do budowy wykorzystywane jest drewno iglaste. Najbardziej popularna jest sosna, rzadziej świerk. Świerk ma prostopadłe sęki, które po wyschnięciu łatwo wypadają. Natomiast w drewnie sosnowym układają się one pod skosem, dlatego trudniej o ich wypadanie. Zdarza się, że inwestorzy decydują się na bale modrzewiowe lub dębowe, jednak ich koszt jest dużo wyższy – mówi Krzysztof Wrąbel z firmy Honka.
Drewno, służące do budowy domu z bali, powinno być strugane w celu wyeliminowania resztek kory i wygładzenia powierzchni, co ułatwi jego impregnację i pozwoli na dokładne połączenie elementów ściany. W tego rodzaju budownictwie nie jesteśmy w stanie ukryć kiepskiej jakości drzewa, gdyż materiał widoczny jest niemal z każdej strony. Jedno jest zatem pewne: materiał musi być najwyższej klasy!
– Dobrze jest wybierać drewno występujące w regionie budowy, ze względu na dostępność i możliwość wybrania odpowiedniej ilości i klasy drewna w dobrej cenie – uważa Stanisław Biernacki. – Warto też zaznaczyć, że sezonowanie drewna, czyli jego naturalne suszenie na powietrzu, nie pozwala uzyskać w pełni suchego budulca. Bale o przekroju 20–30 cm musiałyby spędzić na powietrzu około 10 lat, co w praktyce jest przecież nierealne.
Parowanie w komorze
Zbyt duża wilgotność drewna, może stać się przyczyną późniejszych uszkodzeń, odkształceń oraz rozwoju pleśni i grzybów. Projekt, oprócz opisu technologii, wymiarów i grubości bali, bezwarunkowo powinien określać dopuszczalną wilgotność materiału, która według norm i reguły ciesielskiej wynosi 10–15%. Projekt posiadający ten jasno określony wymóg pozwala kierownikowi budowy egzekwować stan przydatności budulca, zanim wystąpią poważne problemy z konstrukcją.
– Dla porównania 1 m³ mokrego drewna sosnowego zawiera 430 kg wody, natomiast po wysuszeniu do 10% wilgotności ma w sobie 43 kg wody. Teraz już łatwiej dostrzec tę różnicę, prawda – stara się wyjaśnić problem Stanisław Biernacki. – Taki stopień wilgotności można uzyskać tylko dzięki zastosowaniu suszarni do procesu suszenia drzewa. Dodatkowo w systemie komorowym przeprowadza się niezastąpiony proces „parowania drewna”, jako naturalny i w pełni ekologiczny proces eliminowania żerujących w drewnie szkodliwych owadów. Parowanie niszczy dorosłe owady, ich larwy i poczwarki.
Dodaj komentarz